Khám phá nét độc đáo Lễ hội Đình Quan Lạn 

Lễ hội Đình Quan Lạn, hay còn gọi là lễ hội truyền thống Vân Đồn, là một lễ hội độc đáo và khác biệt so với các lễ hội truyền thống khác ở ven biển Bắc Bộ. Lễ hội mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa tín ngưỡng dân gian của cư dân vùng biển Vân Đồn, Quảng Ninh đang ngày càng thu hút khách du lịch gần xa.

1. Giới thiệu Lễ hội đình Quan Lạn

Hàng năm, cứ vào độ tháng 6 âm lịch, không khí náo nức lại bao trùm cả đảo Quan Lạn khi diễn ra Hội làng Quan Lạn, hay còn gọi là lễ hội Đình Quan Lạn, hội đua bơi Quan Lạn. Đây là một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc của người dân xã đảo Quan Lạn, nơi lưu giữ những giá trị văn hóa độc đáo của vùng biển đảo.

Lễ hội là dịp kỷ niệm chiến thắng giặc Nguyên Mông năm 1288 của vị tướng Trần Khánh Dư. Ngoài ra, đây cũng là ngày hội cầu mùa của cư dân vùng biển cầu mong mưa thuận gió hoà. Lễ hội diễn ra với nhiều hoạt động sôi nổi như: rước kiệu, tế lễ, thi nấu cỗ, hát chầu văn,… thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương tham gia.

Đặc biệt, phần thi đua thuyền là một trong những hoạt động được mong chờ nhất trong lễ hội. Trên những chiếc thuyền nan đầy màu sắc, các trai tráng khỏe mạnh của làng Quan Lạn thi tài chèo lái, tạo nên bầu không khí sôi động và náo nhiệt.

Lễ hội Đình Quan Lạn không chỉ là một hoạt động văn hóa tâm linh mà còn là dịp để người dân địa phương thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó cộng đồng. Đến với lễ hội, du khách không chỉ được hòa mình vào không khí vui tươi, náo nhiệt mà còn có cơ hội khám phá những nét đẹp văn hóa độc đáo của vùng biển đảo Quan Lạn.

2. Lịch sử của Lễ hội đình Quan Lạn

Cách đây 734 năm, trên dòng sông Mang lịch sử, một trận chiến oanh liệt đã diễn ra, ghi dấu chiến công hiển hách của quân dân nhà Trần dưới sự chỉ huy tài ba của danh tướng Trần Khánh Dư. Nhận định được tầm quan trọng của việc cắt đứt nguồn tiếp tế của địch, Phó tướng Trần Khánh Dư đã sử dụng tài lược và dũng trí của mình để đánh tan đoàn thuyền lương.

Chiến thắng Vân Đồn năm 1288 đã góp phần làm nên chiến thắng vang dội Bạch Đằng, đánh tan quân Nguyên Mông xâm lược, bảo vệ nền độc lập dân tộc.

Lễ hội đình Quan Lạn diễn ra vô cùng hoành tráng, thể hiện rõ tinh thần thượng võ của dân tộc ta trong cuộc chiến chống giặc ngoại xâm, bảo vệ chủ quyền đất nước. Đến với Quan Lạn vào dịp lễ hội, du khách sẽ có cơ hội tìm hiểu về truyền thống chống giặc ngoại xâm của ông cha ta, từ đó thêm yêu quý và trân trọng chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc. Đồng thời, du khách cũng có thể khám phá thêm những nét văn hóa địa phương vô cùng độc đáo của người dân đảo Vân Đồn.

3. Các hoạt động chính trong Lễ hội đình Quan Lạn

Ngày 10 tháng 6 âm lịch:

Tại trung tâm lễ hội, tiếng trống thu quân vang lên báo hiệu giặc ngoại xâm. Cờ thần khóa làng được treo lên, đánh dấu ngày khóa làng Quan Lạn bắt đầu. Từ ngày này, người dân đảo sẽ không được ra khỏi làng để tập trung cho công cuộc chống giặc.

Ngày 12-15 tháng 6 âm lịch:

Lễ hội sôi động với các hoạt động tập luyện quân sự và lễ tế thần diễn ra tại chùa làng Giếng. Không khí náo nhiệt và tinh thần đoàn kết của người dân được thể hiện rõ nét trong những ngày này.

Ngày 16 tháng 6 âm lịch:

Vào ngày 16 là lễ nghinh thần, lễ rước kiệu được tổ chức tại đền thờ Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư. Đoàn rước kiệu gồm các văn võ tướng sĩ, tăng ni phật tử, nhân dân trên đảo và du khách thập phương cùng nhau đưa chân linh bài vị tướng Trần Khánh Dư về Đình trong không khí trang nghiêm và thành kính.

Ngày 17 tháng 6 âm lịch:

Sáng ngày 17, các tướng sĩ dựng trại đóng quân, lên kế hoạch tác chiến cho ngày 18. Buổi tối diễn ra các hoạt động văn hóa, văn nghệ giao lưu, tạo không khí vui tươi và gắn kết cộng đồng.

Ngày 18 tháng 6 âm lịch:

Ngày này là ngày chính hội, không khí lễ hội lên đến đỉnh điểm với nhiều hoạt động sôi nổi. 2 giờ sáng, tiếng trống thu quân vang lên, báo hiệu trận chiến bắt đầu. Buổi sáng diễn ra các hoạt động văn nghệ, trò chơi dân gian như đánh vật, kéo co, cờ người, múa lân,… Tất cả hòa quyện trong tiếng trống, tiếng chiêng sôi động.

Buổi chiều là cuộc thi bơi chải (chèo bơi) – hoạt động hấp dẫn nhất của lễ hội tái diễn . Tiếng trống trận vang lên, hai đội chuẩn bị cho cuộc thi bơi chèo truyền thống. Hai bên cử người cõng tướng từ miếu xuống thuyền rồng. Hai chiếc thuyền rồng sừng sững quay mũi vào nhau, sẵn sàng xuất phát.

Ba vòng lượn dưới sông đầy khí thế, quân sĩ đưa thuyền vào bờ reo hò vang dội cùng lời hịch của hai vị tướng. Khi tiếng trống xuất quân vang lên, cuộc thi chính thức bắt đầu. Màn thi bơi chèo tái hiện không khí chiến thắng Vân Đồn năm 1288. 

Hấp dẫn nhất trong lễ hội là phần thi bơi chèo tái hiện chiến thắng Vân Đồn lịch sử. Tuy gọi là cuộc thi, nhưng thắng thua không quá quan trọng, điều quan trọng là tinh thần thượng võ và lòng yêu nước được thể hiện qua từng mái chèo.

Hai đội thi đấu với nhau, thuyền nào chạm cờ đích trước và quay về lấy cờ thành công sẽ chiến thắng. Đội chiến thắng được dân làng hoan nghênh, nhận giải thưởng và cùng nhau ăn mừng.

4. Giá trị văn hóa của Lễ hội đình Quan Lạn

Năm 2019, Lễ hội Đình Quan Lạn đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Đây là sự ghi nhận cho giá trị văn hóa và lịch sử quan trọng của lễ hội, nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của địa phương, thúc đẩy du lịch và phát triển kinh tế – xã hội của đảo Quan Lạn.

Lễ hội Đình Quan Lạn được tổ chức tại khu vực sông Mang, nơi diễn ra trận chiến lịch sử oanh liệt năm xưa. Du khách đến với lễ hội sẽ được tham gia vào các hoạt động văn hóa đặc sắc như: rước kiệu, tế lễ, hát chầu văn, múa lân, bơi chải… tái hiện trận chiến oanh liệt hòa hùng năm xưa.

Lễ hội Đình Quan Lạn là một nét đẹp văn hóa truyền thống cần được bảo tồn và phát huy. Lễ hội không chỉ thể hiện lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết của người dân địa phương mà còn góp phần quảng bá du lịch, thu hút du khách đến với đảo Quan Lạn.

Kết luận: 

Lễ hội Đình Quan Lạn là một sự kiện văn hóa độc đáo và mang đậm bản sắc địa phương. Lễ hội không chỉ là dịp để người dân tưởng nhớ đến công lao của các vị tiền nhân mà còn là cơ hội để du khách tìm hiểu về lịch sử, văn hóa và con người của đảo Quan Lạn.

Với những giá trị văn hóa và lịch sử đặc sắc, Lễ hội Đình Quan Lạn hứa hẹn sẽ là một điểm đến hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước. Hy vọng bài viết này của Topquangninhaz sẽ giúp bạn tìm hiểu thêm và có trải nghiệm những khoảnh khắc đáng nhớ tại Lễ hội Đình Quan Lạn!