Nằm ở vị trí chiến lược ven biển phía Tây Nam tỉnh Quảng Ninh, Thị xã Quảng Yên đang dần khẳng định vị thế là điểm đến du lịch đầy tiềm năng. Nơi đây sở hữu sự kết hợp hài hòa giữa nét đẹp hoang sơ của biển đảo, di sản lịch sử văn hóa lâu đời và nền kinh tế năng động. Hãy cùng Top Quảng Ninh AZ trong bài viết này khám phá “tất tần tật” về Quảng Yên, từ lịch sử, văn hóa, kinh tế đến tiềm năng du lịch vô hạn.
1. Giới thiệu tổng quan về thị xã Quảng Yên
Thị xã Quảng Yên là một địa phương ven biển xinh đẹp thuộc phía Tây Nam tỉnh Quảng Ninh, tọa lạc tại vĩ độ 20°45’06 – 21°02’09 Bắc và kinh độ 106°45’30 – 106°0’59 Đông. Nơi đây cách trung tâm thủ đô Hà Nội 125 km về phía Đông, cách thành phố Hạ Long 30km về phía Tây Nam, cách thành phố Uông Bí 12 km về phía Đông Nam và cách trung tâm thành phố Hải Phòng 20km về phía Đông.
Quảng Yên sở hữu vị trí địa lý thuận lợi, tiếp giáp với Vịnh Hạ Long thơ mộng về phía Đông, thành phố Uông Bí và huyện Thủy Nguyên thuộc thành phố Hải Phòng về phía Tây, huyện Cát Hải và quận Hải An thuộc thành phố Hải Phòng về phía Nam, và thành phố Hạ Long về phía Bắc. Nổi bật là tuyến Đường cao tốc Hải Phòng – Hạ Long – Vân Đồn – Móng Cái đi qua địa bàn, góp phần thúc đẩy giao thương và phát triển kinh tế – xã hội của thị xã.
Với diện tích 314,2 km² và dân số trên 137.000 người, Quảng Yên đang vươn lên mạnh mẽ, khẳng định vị thế là một điểm đến du lịch hấp dẫn và một trung tâm kinh tế – công nghiệp năng động của tỉnh Quảng Ninh.
2. Lịch sử hình thành và phát triển thị xã Quảng Yên
Giai đoạn phong kiến:
- 1147: Vua Lý Anh Tông dựng hành dinh ở Yên Hưng để trấn giữ cửa ngõ sông nước quan trọng.
- 1802: Vua Gia Long thành lập trấn Yên Quảng, lấy Quảng Yên làm trấn lỵ.
- 1822: Vua Minh Mệnh đổi tên thành trấn Quảng Yên, giữ nguyên trấn lỵ.
- 1832: Tỉnh Quảng Yên được thành lập, Quảng Yên trở thành tỉnh lỵ.
Giai đoạn hiện đại:
- 1955: Sáp nhập tỉnh Quảng Yên vào đặc khu Hồng Gai, thành lập khu Hồng Quảng.
- 1963: Sáp nhập khu Hồng Quảng và tỉnh Hải Ninh thành tỉnh Quảng Ninh, đặt tỉnh lỵ tại thị xã Hồng Gai (nay là Hạ Long).
- 1964: Chuyển thị xã Quảng Yên thành thị trấn Quảng Yên thuộc huyện Yên Hưng.
- 2011: Thành lập thị xã Quảng Yên trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số của huyện Yên Hưng.
Sự phát triển:
- 2011: Quảng Yên được công nhận là đô thị loại IV.
- 2020: Quảng Yên được công nhận là đô thị loại III.
Hiện nay:
Quảng Yên là một thị xã năng động, phát triển, đang hướng tới mục tiêu trở thành thành phố trong tương lai gần.
3. Điều kiện tự nhiên, địa hình, khí hậu thị xã Quảng Yên
Địa hình:
Thị xã Quảng Yên sở hữu địa hình và thổ nhưỡng đặc trưng của vùng đồng bằng cửa sông ven biển, mở ra nhiều tiềm năng phát triển cho lĩnh vực nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản.
Nhìn chung, đất đai tại Quảng Yên có thể được phân loại thành 3 nhóm chính:
- Đất đồng bằng: Chiếm 44% diện tích, bao gồm chủ yếu là đất phù sa cổ và phù sa mới nằm trong đê, thuận lợi cho canh tác lúa nước và các loại cây trồng khác.
- Vùng gò đồi: Chiếm 18,3% diện tích, tập trung ở khu vực phía Bắc, với các loại đất feralit đỏ vàng trên đá magma chua và đất feralit vàng nâu, xám vàng trên đá trầm tích phiến thạch, cát kết, đá vôi, phù hợp cho trồng cây ăn quả, cây công nghiệp và chăn nuôi gia súc.
- Nhóm đất bãi bồi ven biển và ven sông: Chiếm 37,1% diện tích, phân bố dọc theo bờ biển và cửa sông, bao gồm đất mặn và đất cát, thích hợp cho nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là tôm, cua, cá.
Địa hình đa dạng cùng điều kiện thổ nhưỡng phong phú đã tạo nền tảng cho Quảng Yên phát triển nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản một cách hiệu quả, góp phần thúc đẩy kinh tế – xã hội của địa phương.
Khí hậu:
Thị xã Quảng Yên sở hữu khí hậu đặc trưng của vùng ven biển miền Bắc Việt Nam, thuộc kiểu nhiệt đới gió mùa với mùa đông lạnh. Nhìn chung, thời tiết nơi đây phân chia thành hai mùa rõ rệt:
- Mùa hè: Nóng ẩm và mưa nhiều, kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10. Đây là thời điểm lượng mưa tập trung cao nhất, chiếm đến 88% tổng lượng mưa cả năm, với trung bình 160 – 170 ngày mưa. Nhiệt độ trung bình trong mùa hè dao động từ 23 đến 24°C, cùng với số giờ nắng trung bình 1700 – 1800 giờ/năm.
- Mùa đông: Lạnh và khô, kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau. Độ ẩm không khí trung bình trong năm khá cao, đạt 82%, cao nhất vào tháng 3, 4 (lên tới 86%) và thấp nhất vào tháng 10, tháng 11 (khoảng 70%).
Với những đặc điểm khí hậu như vậy, Quảng Yên sở hữu điều kiện thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và du lịch. Mùa hè nóng ẩm thích hợp cho trồng lúa nước và các loại cây hoa màu, trong khi mùa đông lạnh khô lại tạo điều kiện cho cây ăn quả và cây công nghiệp phát triển. Bên cạnh đó, khí hậu ven biển cũng góp phần thu hút du khách đến với Quảng Yên, đặc biệt là trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 10.
4. Phân chia hành chính thị xã Quảng Yên
Thị xã Quảng Yên có 19 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm:
- 11 phường: Cộng Hòa, Đông Mai, Hà An, Minh Thành, Nam Hòa, Phong Cốc, Phong Hải, Quảng Yên, Tân An, Yên Giang, Yên Hải
- 8 xã: Cẩm La, Hiệp Hòa, Hoàng Tân, Liên Hòa, Liên Vị, Sông Khoai, Tiền An, Tiền Phong.
5. Du lịch Thị xã Quảng Yên
Quảng Yên sở hữu tiềm năng du lịch to lớn với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, di tích lịch sử văn hóa phong phú và các lễ hội truyền thống đặc sắc. Nơi đây mang đến cho du khách sự kết hợp hoàn hảo giữa nét đẹp hoang sơ của biển đảo, sự thanh bình của làng quê và giá trị văn hóa lâu đời.
Điểm nhấn du lịch Quảng Yên:
- Cảnh quan thiên nhiên: Bờ biển dài với nhiều bãi tắm đẹp như Minh Châu, Quan Lạn, Cô Tô, cùng hệ sinh thái đa dạng và phong phú.
- Di tích lịch sử văn hóa: Hơn 200 di tích lịch sử văn hóa, trong đó có 1 di tích quốc gia đặc biệt, 38 di tích quốc gia và 12 di tích cấp tỉnh. Nổi bật như đình Phong Cốc, miếu Tiên Công, bãi cọc Bạch Đằng, đình Trung Bản…
- Lễ hội truyền thống: 3 lễ hội lớn được tổ chức hàng năm thu hút đông đảo du khách: Lễ hội Bạch Đằng, lễ hội Tiên Công, lễ hội Xuống đồng. Ngoài ra còn có các lễ hội chùa làng và từ đường dòng họ vào mùa xuân.
- Nghề thủ công truyền thống: Nổi tiếng với nghề đan ngư cụ tại Hưng Học và Nam Hoà, lưu giữ nét đẹp văn hóa địa phương.
Tuy nhiên, du lịch thị xã Quảng Yên vẫn còn tiềm năng chưa được khai thác hết. Nơi đây cần có sự đầu tư phát triển du lịch bài bản, chuyên nghiệp hơn để thu hút du khách trong và ngoài nước. Với những tiềm năng to lớn về thiên nhiên, lịch sử và văn hóa, Quảng Yên hứa hẹn sẽ trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn trong tương lai.
6. Những điểm du lịch Quảng Yên nổi tiếng và thu hút nhất
Dưới đây là một số điểm du lịch nổi tiếng và thu hút nhất tại thị xã Quảng Yên mà bạn không nên bỏ qua:
Thác Mơ Quảng Yên:
- Địa chỉ: Đông Mai, TX. Quảng Yên, Quảng Ninh
- Giá vé: 10.000 VNĐ/người
- Giờ mở cửa: Mở cả ngày
Thác Mơ là một địa điểm du lịch sinh thái nổi tiếng tại thị xã Quảng Yên với vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ. Nơi đây sở hữu dòng thác nước xiết mạnh, đổ xuống từ trên cao tạo nên khung cảnh vô cùng ấn tượng. Du khách đến đây có thể tắm suối, tham gia các hoạt động vui chơi giải trí như câu cá, cắm trại,… hoặc đơn giản là thư giãn và tận hưởng bầu không khí trong lành của thiên nhiên.
Chùa Đống Phúc:
- Địa chỉ: 148 Trần Hưng Đạo, TT. Quảng Yên, Yên Hưng, Quảng Ninh
- Giá vé: Miễn phí
- Giờ mở cửa: Mở cả ngày
Chùa Đống Phúc là một ngôi chùa cổ kính, được xây dựng từ thời nhà Lý. Ngôi chùa mang đậm dấu ấn kiến trúc Phật giáo Việt Nam với những đường nét tinh xảo và uy nghiêm. Chùa Đống Phúc không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là nơi lưu giữ nhiều giá trị lịch sử văn hóa quý giá.
Bảo tàng Bạch Đằng:
- Địa chỉ: Ngô Quyền, TT. Quảng Yên, Yên Hưng, Quảng Ninh
- Giá vé: Miễn phí
- Giờ mở cửa: 7h30 – 13h30 & 16h00 (từ thứ 4 đến chủ nhật)
Bảo tàng Bạch Đằng là nơi trưng bày và lưu giữ những hiện vật, tư liệu về chiến thắng Bạch Đằng lịch sử. Tham quan bảo tàng, du khách sẽ được tìm hiểu về những chiến công vang dội của quân và dân ta trong ba lần chiến thắng quân Nguyên Mông. Bảo tàng Bạch Đằng là một địa điểm giáo dục lý tưởng cho học sinh, sinh viên và du khách mọi lứa tuổi.
Hai cây lim cổ thụ:
- Địa chỉ: Ngô Quyền, TT. Quảng Yên, Yên Hưng, Quảng Ninh
- Giá vé: Miễn phí
- Giờ mở cửa: Mở cả ngày
Hai cây lim cổ thụ là hai cây lim hàng trăm năm tuổi, được coi là biểu tượng của thị xã Quảng Yên. Hai cây lim này đã chứng kiến bao thăng trầm lịch sử của mảnh đất Quảng Yên. Du khách đến đây có thể tham quan, chụp ảnh và tìm hiểu về giá trị lịch sử của hai cây lim cổ thụ.
Chợ Rừng:
- Địa chỉ: 110 Lê Lợi, TT. Quảng Yên, Yên Hưng, Quảng Ninh
- Giá vé: Miễn phí
- Giờ mở cửa: Mở cả ngày
Chợ Rừng là khu chợ lớn nhất tại thị xã Quảng Yên. Nơi đây bày bán đa dạng các mặt hàng, từ thực phẩm tươi sống đến đồ khô, quần áo, đồ lưu niệm,… Du khách đến đây có thể mua sắm những đặc sản địa phương, thưởng thức các món ăn ngon và tìm hiểu về văn hóa sinh hoạt của người dân Quảng Yên.
Ngoài những điểm du lịch nổi tiếng trên, thị xã Quảng Yên còn có nhiều địa điểm tham quan hấp dẫn khác như: Bãi cọc Bạch Đằng, Đền Cửa Ông, Khu di tích Yên Tử,… Du khách đến với Quảng Yên chắc chắn sẽ có những trải nghiệm du lịch thú vị và đáng nhớ.
Kết luận:
Thị xã Quảng Yên, mảnh đất ven biển trữ tình với những tiềm năng du lịch to lớn, đang vẫy gọi du khách đến khám phá. Nơi đây sở hữu bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, những di tích lịch sử văn hóa lâu đời, cùng với những lễ hội truyền thống đặc sắc và con người thân thiện, mến khách. Quảng Yên là điểm đến du lịch tiềm năng với nhiều lợi thế. Với sự đầu tư và phát triển bài bản, du lịch Quảng Yên hứa hẹn sẽ mang lại nhiều giá trị cho kinh tế – xã hội địa phương và góp phần khẳng định vị thế của Quảng Ninh trên bản đồ du lịch Việt Nam.
