Nằm tại cực Đông Bắc của Tổ quốc, Thành phố Móng Cái là thành phố biển sôi động, năng động, sở hữu vị trí địa lý chiến lược, nơi giao thoa văn hóa Việt – Trung độc đáo. Đến với Móng Cái, du khách sẽ được đắm chìm trong vẻ đẹp hoang sơ của biển đảo, khám phá những di tích lịch sử, văn hóa lâu đời và trải nghiệm nền ẩm thực phong phú, đặc sắc.
1. Tổng quan về Thành phố Móng Cái
Đôi nét về thành phố Móng Cái
Móng Cái là thành phố thuộc tỉnh Quảng Ninh, nằm ở cực Đông Bắc của Tổ quốc, cách thủ đô Hà Nội 316 km về phía Đông Bắc. Thành phố có diện tích 518,28 km², dân số hơn 108.000 người. Móng Cái là thành phố biển năng động, sôi động, sở hữu vị trí địa lý chiến lược, nơi giao thoa văn hóa Việt – Trung độc đáo.
Lịch sử Thành phố Móng Cái
Móng Cái – mảnh đất địa đầu Tổ quốc, từ xa xưa đã là một vùng đất có lịch sử hình thành và phát triển lâu đời, trải qua nhiều thăng trầm cùng với đất nước.
- Trước thế kỷ XIX: Móng Cái thuộc các tổng Vạn Ninh, Bát Tràng và một phần tổng Hà Môn thuộc châu Vạn Ninh, phủ Hải Đông, trấn An Quảng.
- Đầu thế kỷ XIX: Nơi đây trở thành trung tâm giao thương, buôn bán sầm uất, thu hút thương nhân từ khắp nơi đổ về.
- Năm 1906: Móng Cái được chọn làm tỉnh lỵ của tỉnh Hải Ninh cũ.
- Thời kỳ Pháp thuộc: Móng Cái là thủ phủ của Xứ Nùng tự trị từ năm 1947 đến năm 1954.
- Sau Cách mạng tháng Tám: Móng Cái trở thành một phần của tỉnh Quảng Ninh.
- Năm 1963: Tỉnh Hải Ninh hợp nhất với khu Hồng Quảng thành tỉnh Quảng Ninh, Móng Cái thuộc huyện Móng Cái.
- Năm 1998: Móng Cái được tái lập thị xã.
- Năm 2008: Móng Cái chính thức trở thành thành phố.
Thành phố Móng Cái là thành phố năng động, hiện đại, giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh Quảng Ninh và cả khu vực biên giới Việt – Trung.
2. Vị trí địa lý
Thành phố Móng Cái nằm ở phía đông bắc tỉnh Quảng Ninh, với toạ độ địa lý từ 21002′ đến 21038′ vĩ độ bắc; từ 107009′ đến 10807′ kinh độ đông.. Móng Cái có vị trí địa lý đặc biệt quan trọng, tiếp giáp với:
- Phía Đông: Giáp huyện Đông Hưng thuộc địa cấp thị Phòng Thành Cảng, Quảng Tây, Trung Quốc.
- Phía Tây: Giáp huyện Hải Hà.
- Phía Nam: Giáp huyện đảo Cô Tô và vịnh Bắc Bộ.
- Phía Bắc: Giáp khu Phòng Thành thuộc địa cấp thị Phòng Thành Cảng, Quảng Tây, Trung Quốc.
Thành phố Móng Cái cách thủ đô Hà Nội 316 km về phía đông bắc, cách thành phố Uông Bí 193 km về phía bắc, cách thành phố Hạ Long 160 km về phía bắc và cách thành phố Cẩm Phả 123 km về phía bắc
3. Đơn vị Hành chính
Thành phố Móng Cái bao gồm 17 đơn vị hành chính trực thuộc, trong đó có:
- 8 phường: Bình Ngọc, Hải Hòa, Hải Yên, Hòa Lạc, Ka Long, Ninh Dương, Trà Cổ, Trần Phú.
- 9 xã: Bắc Sơn, Hải Đông, Hải Sơn, Hải Tiến, Hải Xuân, Quảng Nghĩa, Vạn Ninh, Vĩnh Thực, Vĩnh Trung.
4. Điều kiện tự nhiên và khí hậu thành phố Móng Cái
Địa hình thành phố Móng Cái ở phía bắc là đồi núi, địa hình thoải dần ra biển với có 50 km đường bờ biển. Địa hình có dạng đồi núi, trung du và ven biển, bị chia cắt khá phức tạp, hình thành 3 vùng rõ rệt là vùng núi cao phía Bắc, vùng trung du ven biển và vùng hải đảo.
Móng Cái có khí hậu nhiệt đới gió mùa, chịu ảnh hưởng của biển nên nóng ẩm và mưa nhiều. Móng Cái có ba con sông chính là Sông Ka Long, Sông Tràng Vinh và sông Pạt Cạp. Trong đó, Sông Ka Long bắt nguồn từ Trung Quốc ở độ cao 700 mét, có độ dài 700 km đổ ra Biển Đông. Sông Tràng Vinh dài trên 20 km, chảy qua Hồ Tràng Vinh rồi đổ ra biển.
Móng Cái có khí hậu nhiệt đới gió mùa, chịu ảnh hưởng của biển nên nóng ẩm và mưa nhiều. Mùa hè nóng bức, nhiệt độ trung bình cao nhất có thể lên đến 38°C. Mùa đông lạnh, nhiệt độ trung bình thấp nhất có thể xuống đến 12°C. Lượng mưa trung bình hàng năm khoảng 1.800 mm.
5. Tài nguyên thiên nhiên thành phố Móng Cái
Thành phố Móng Cái, Quảng Ninh được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho một hệ thống tài nguyên thiên nhiên phong phú và đa dạng, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội của địa phương và khu vực.
Tài nguyên biển:
- Đường bờ biển dài: Móng Cái sở hữu đường bờ biển dài 50 km với nhiều bãi biển đẹp, hoang sơ như Trà Cổ, Vĩnh Thực, Vạn Ninh, thu hút du khách và là tiềm năng phát triển du lịch biển.
- Hệ sinh thái biển đa dạng: Vùng biển Móng Cái có hệ sinh thái biển đa dạng với nhiều loài hải sản quý hiếm như tôm, cá, mực, ngao, sá sùng, … là nguồn lợi kinh tế quan trọng cho người dân địa phương.
Tài nguyên rừng:
- Diện tích rừng lớn: Móng Cái có diện tích rừng chiếm 35% diện tích toàn thành phố, với nhiều loại cây rừng quý hiếm như lim, sến, táu, trai. Rừng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường, điều hòa khí hậu và là nguồn cung cấp gỗ cho sản xuất.
- Khu bảo tồn thiên nhiên: Móng Cái có khu bảo tồn thiên nhiên Vườn quốc gia Cô Tô – Vĩnh Thực với diện tích hơn 7.000 ha, là nơi sinh sống của nhiều loài động thực vật quý hiếm.
Tài nguyên khoáng sản:
- Trữ lượng khoáng sản phong phú: Móng Cái có trữ lượng khoáng sản phong phú, đa dạng như than đá, quặng sắt, quặng chì, đá vôi. Đây là nguồn nguyên liệu quan trọng cho các ngành công nghiệp của địa phương.
Tài nguyên nước:
- Nguồn nước ngầm dồi dào: Móng Cái có nguồn nước ngầm dồi dào, chất lượng tốt, là nguồn nước sinh hoạt và tưới tiêu cho người dân địa phương.
- Sông ngòi: Móng Cái có hệ thống sông ngòi phong phú, với các con sông lớn như sông Ka Long, sông Tràng Vinh, sông Pạt Cạp. Các con sông đóng vai trò quan trọng trong giao thông vận tải, cung cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất.
6. Hệ thống giao thông vận tải Thành phố Móng Cái
Đường bộ:
- Quốc lộ 18: Tuyến đường huyết mạch kết nối Móng Cái với các tỉnh thành phố trong khu vực Đông Bắc và cả nước. Quốc lộ 18 được nâng cấp, mở rộng, đảm bảo lưu thông an toàn, thuận tiện cho các phương tiện di chuyển.
- Cao tốc Vân Đồn – Móng Cái: Tuyến cao tốc hiện đại rút ngắn thời gian di chuyển từ Móng Cái đến sân bay quốc tế Vân Đồn và các địa phương khác trong tỉnh Quảng Ninh, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương và du lịch.
- Mạng lưới đường nội thành: Hệ thống đường nội thành được đầu tư, nâng cấp, mở rộng, đảm bảo giao thông thông suốt, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của thành phố.
- Cửa khẩu quốc tế Móng Cái: Nơi giao thương sầm uất giữa Việt Nam và Trung Quốc, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế biên mậu.
Đường thủy:
- Cảng Móng Cái: Cảng biển quốc tế hiện đại, là điểm trung chuyển hàng hóa quan trọng giữa Việt Nam và Trung Quốc. Cảng Móng Cái có khả năng tiếp nhận tàu có tải trọng lớn, góp phần thúc đẩy giao thương quốc tế và phát triển kinh tế biển của địa phương.
- Hệ thống bến phà: Móng Cái có hệ thống bến phà kết nối với các đảo Cô Tô, Vĩnh Thực, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông và du lịch.
Đường hàng không:
- Sân bay quốc tế Vân Đồn: Nằm cách Móng Cái khoảng 100km, sân bay quốc tế Vân Đồn là điểm kết nối hàng không quan trọng.
7. Đặc điểm du lịch thành phố Móng Cái
- Bãi biển đẹp: Móng Cái có nhiều bãi biển đẹp như Trà Cổ, Vĩnh Thực, Vạn Ninh, thu hút du khách đến tham quan và nghỉ dưỡng.
- Di tích lịch sử văn hóa: Móng Cái có nhiều di tích lịch sử văn hóa lâu đời như Đền Xã Tắc, Đình Trà Cổ, Khu di tích lịch sử Pò Hèn, Nhà thờ Trà Cổ, Cột mốc 135,… là điểm đến hấp dẫn cho du khách yêu thích khám phá lịch sử và văn hóa.
- Vị trí địa lý thuận lợi: Móng Cái nằm ở vị trí địa lý thuận lợi, giáp với biên giới Trung Quốc, là điểm trung chuyển hàng hóa quan trọng, thu hút du khách Trung Quốc đến tham quan và mua sắm.
8. Kết luận
Móng Cái – thành phố Cánh cửa mở ra biên giới Việt – Trung, sở hữu vị trí địa lý chiến lược, tài nguyên thiên nhiên phong phú, hệ thống giao thông hiện đại và nhiều điểm tham quan hấp dẫn. Đến với Móng Cái, du khách sẽ được trải nghiệm những giá trị văn hóa độc đáo, hòa mình vào thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ và tận hưởng những dịch vụ du lịch chất lượng. Móng Cái xứng đáng là điểm đến lý tưởng cho du khách trong và ngoài nước.
